یکی از مسائل رایج در کسب و کارها عدم درک متقابل بین اعضای تیم و ذی نفعان است که باعث میشود اتلافهای زیادی پیش بیاید. راهکارش این است زبان مشترک و ساده ای بین تیم و ذی نفعان کسب و کار تعریف شود تا به وسیله آن بتوان ارتباط موثری در راستای راهبری کسب و کار برقرار کرد. در این مقاله، با ابزاری برای مدیریت کسب و کار آشنا می‌شویم که ایده ها و افکار ما در مورد کسب و کار را به صورت ساختارمندی مدل میکند. این ابزار مدل کسب و کار (Business Model) است.
یادگیری ابزار کسب و کار به ما کمک میکند به صورت ساختارمند و سیستمی به مسائل کسب و کار نگاه کنیم این موضوع تصمیمات استراتژیک ما در کسب و کار را بهتر میکند و جزو اصول کسب و کار به حساب می آید که بهتر است کارآفرینان و مدیران کسب و کار از آن برای نوآوری و هم‌افزایی تیمی، نهایت بهره را ببرند.
مدل کسب و کار چیست؟
مدل کسب و کار، در واقع داشتن یک زبان مشترک برای بیان روش کار و اجزای یک کسب و کار است. این موضوع را برای اولین بار در سال 2009 آقای الکساندر اکستروالدر در کتاب خلق مدل کسب و کار خود معرفی کرد و از آن زمان، تمام کسب و کارهای بزرگ و نوپا از این مدل برای درک کسب و کار خود و تعامل در مورد آن با تیم و سرمایه گزاران خود استفاده می کنند.
کتاب خلق مدل کسب و کار (Business Model Generation Book) یکی از بهترین کتابهای کسب و کار است و پیشنهاد میشود هر کارآفرینی مطالعه کرده باشد و در قفسه کتابخانه اش داشته باشد و هر از چندی از نکات آن استفاده کند.
تفاوت مدل کسب و کار با بیزینس پلن چیست؟
مدل کسب و کار نسبت به برنامه کسب و کار یا همان بیزینس پلن، مزایای زیادی دارد. مهمترین مزیت آن سادگی و داشتن چارچوب مشخصی است که باید برای هر کسب و کار پر شود.
بوم مدل کسب و کار چیست؟
برای استفاده ساده از مدل کسب و کار، روی یک بوم، جدولی با 9 خانه ترسیم میشود که هر خانه، نشان دهنده یک بخش از ساختار کسب و کار است.
بوم مدل کسب و کار که در کتاب خلق مدل کسب و کار نوشته اکلسندر استروالدور ارائه شده ابزاری ساده و قدرتمند برای مدیریت کسب و کار به شکل ساختارمند و سیستم است.
این جدول را بوم مدل کسب و کار یا به انگلیسی Business Model Canvas می‌نامیم. که میتوانید فایل آن را از لینک زیر دانلود و استفاده کنید.
پیشنهاد: دانلود نسخه با کیفیت بوم مدل کسب و کار با فرمت Word و PDF
نوآوری در مدل کسب و کار
منبع توصویر: https://en.wikipedia.org/wiki/Business_model#/media/File:The_Cambridge_Business_Model_Innovation_Process.png
نوآوری در مدل کسب و کار چرخه از فرآیندهای مستمر است که هدفش بهبود مدل کسب و کار است و شامل سه مرحله کلی طراحی مفهومی، طراحی جزئیات و پیاده سازی است که اگر به خود آن شامل 8 گام زیر است:
- ایده پردازی
- طراحی مفهومی
- ساخت پروتوتایپ یا نمونه اولیه
- آزمودن
- طراحی جزئیات
- پایلوت کردن
- لانچ کردن
- انعکاس
برای مطالعه بیشتر این موضوع به این صفحه از ویکیپیدیا مراجعه کنید.
نکاتی برای استفاده بهینه از مدل کسب و کار
همانطور که استفاده از هر ابزاری نکات ویژه ای دارد که با دانستن و بکارگیری آن میتوان نتایج بهتری کسب کرد، استفاده از بوم مدل کسب و کار نیز نکاتی تجربی دارد که دانستن آن کمک میکند از آن بهتر نتیجه گرفت. در زیر این نکات را بهتون میگم:
- بهترین روش استفاده از ابزار بوم مدل کسب و کار، چاپ آن روی یک کاغذ بزرگ و چسباندن در جایی است که ذی نفعان و اعضای تیم کسب و کار بتوانند نظراتشان را روی آن اضافه کنند.
- برای نوشتن ایده ها و افزودن به بوم مدل کسب و کار بهتر است از کاغذهای یاددشت چسبان یا Sticky Notes و ماژیک استفاده شود
- نکته بعدی این است که بهتر است روی هر استیکر بیشتر از یک موضوع نوشته نشود
- برای بهتر نتیجه گرفتن و درک و تصویرسازی بهتر میتوانیم در کنار نوشته هر استیکر، یک شکل یا آیکون مناسب با آن ترسیم کنیم، طوری که با دیدن آن و حتی بدون خواندن تیتر نوشته شده، بتوان ایده یا موضوع را سریع گرفت.
